Blog

BAHAR ALEGORİSİ “ALLEGORY OF SPRING” – BOTTICELLI

Sandro Botticelli’nin Bahar Alegorisi isimli bu tablosu alışılageldik Hristiyan dini temalı dönem resimlerine göre mitolojik figürler içermesi açısından farklılık gösterir. Eserde klasik mitolojiden figürler aynı tabloda yer almasına rağmen, bu figürlerin hepsini kapsayan ve dolayısıyla eserin konusunu oluşturan herhangi bir mitolojik hikaye yoktur. Çiçekler içinde bir ilkbahar bahçesinde görülen figürler birbirine göre farklı duruşlar sergilerler, doğrudan iletişim halinde değildirler ve birbirlerini tamamlamazlar. Buna rağmen sergiledikleri hareketler ve temsil ettikleri imgelerle değerlendirildiklerinde bir bütünlük oluşmaktadır. Resmin amacını ve konusunu anlayabilmek için figürleri birer birer incelemek gereklidir:

1) Resmin tam ortasında yer alan, dikkat çekici kadın figürü Venüs’tür*. Roma mitolojisinin aşk ve güzellik tanrıçası Venüs, aynı zamanda gençliğin, yenilenmenin, bereketin ve dolayısıyla da bu özelliklerle eşleştirilen ilkbaharın da temsilcisidir. Eserde görülen portakal ağaçları, çalılar ve çiçeklerle kaplı bahçe Venüs’ün bahar bahçesidir. Genellikle çıplak olarak betimlenen Venüs Botticelli’nin bu yorumunda mütevazı biçimde giyinik, uzunca bir elbise ve incelikli işlemelere sahip mavi-kırmızı renkli bir pelerin ile resmedilmiştir.

2) Eserin en sağında ağaçların arasından süzülen mavi tonlardaki kanatlı figür batı rüzgarının tanrısı Zephyros’tur (Zephyr veya Zefir). Zephyros Venüs’ün bahar bahçesine girebilen tek rüzgardır ve gelişi ile çiy damlalarını getirir ve güzel kokuları taşır. Zephyros’un şişkin yanaklarından rüzgar üflemekte olduğu anlaşılır. Zephyros, uzanmış kolları ile hemen önündeki genç kızı yakalamaya çalışmaktadır. Chloris isimli bu genç kız Yunan Mitolojisi’nde “nymph” olarak isimlendirilen bir çeşit peridir. Yunan ozan Ovid’in Metamorfoz’unda anlatılan hikayeye göre Zephyros Chloris’e göz koyar ve kovalayıp onu yakalamaya çalışır. Sonunda amacına ulaşan Zephyros, Chloris ile evlenir, birlikte sonsuz ilkbaharı yaşarlar ve Zephyros Chloris’i çiçeklerin tanrıçası Flora’ya dönüştürür. Eserde bu kovalamaca anı resmedilmiştir. Heyacan içinde kaçan Chloris arkasına baktığında Zephyros ile göz göze gelmiş ve yakalanmıştır. Bağırmaya çalışan Chloris’in ağzından ses yerine baharın temsilcisi çiçekler çıkmaktadır.

3) Chloris’in hemen solunda başında çiçekli tacı, çiçeklerle bezeli giysisi ve eteğine doldurduğu çiçeklerle Chloris’in dönüşeceği karakter, Flora, görünür. Flora’nın kucağında taşıdığı ve serpmeye hazırlandığı güller Venüs’ün simgesidir. Flora’nın üzerinde yer alan tüm çiçek motifleri resmin genelinde de yer alan 500’e yakın gerçek çiçek türlerinin örneklerini sergilemektedir.

4) Venüs’ün hemen solunda yer alan üçlü genç kız grubu Yunan ve Roma Mitolojisindeki “Üç Güzeller”dir**. Üç Güzeller, güzellik, cazibe, yaratıcılık, doğa ve doğurganlık gibi çeşitli kavramları simgelerler ve bahçede Venüs’e eşlik etmektedirler. Zarif hareketlerle birleşmiş elleri ve uçar gibi dans edişleri ile resme hareketlilik katarlar. “Üç Güzeller”den ortadaki Zephyros ve Chloris arasındaki cinsel içerikli aşka sırtını dönmüştür ve bu tip aşkı kınamaktadır. Fakat, resmin üst kısmında yer alan sürpsizden habersizdir.

5) Venüs’ün hemen üstünde görünen oğlu aşk tanrısı Cupid***, küçük kanatlı bir çocuk olarak betimlenir. Attığı oklarla insanları birbirine aşık eden Cupid bu sefer elindeki yayını Üç Güzeller’den ortadakine çevirmiştir. Ok kendisine saplandığında genç kız ilk gördüğüne aşık olacaktır. Bu noktada genç kızın baktığı en soldaki erkek figürü önem kazanmaktadır.

6) En soldaki erkek figürü Roma tanrılarının haberci tanrısı Merkür’dür ****. Merkür, sembolü olan başındaki şapkası ve kanatlı sandaletleri ile dikkat çeker. Bir başka sembolü olan yılanlı asası ile de sol üstte yer alan bulutları dağıtmaktadır; çünkü Venüs’ün bahçesinde bulutlara yer yoktur. Merkür figürünün Lorenzo di Pierfrancesco de’ Medici veya kuzeni Giuliano de’ Medici model alınarak yapıldığı düşünülmektedir. Floransa’yı yöneten en güçlü ailesi olan Mediciler’in eseri ailenin soylu fertlerinden birinin düğünü için sipariş ettiği de varsayımlardan biridir. Bu yüzden Üç Güzeller’den ortadaki’nin Merkür’e bakarak aşık oluşu da evlilik temasına bir gönderme olarak yorumlanır. Aynı zamanda figürlerin içinde yer aldığı portakal bahçesinin portakalları da yine bir Medici sembolüdür.

Notlar:
* Venüs: Yunan Mitolojisi’nde karşılığı Aphrodite
** Üç Güzeller: Yunan Mitolojisi’ndeki ismi ile Charites (İngilizce’de “The Three Graces”)
*** Cupid: Yunan Mitolojisi’nin Eros’unun Roma Mitolojisi’ndeki ismi
**** Merkür: Yunan Mitolojisi’nde Hermes

Konum: Uffizi Galerisi “Galleria degli Uffizi”, Floransa
Tarih: 1482 civarı
Dönem: Rönesans
Alt Grup: Erken Rönesans “Early Renaissance”

20 Comments

Leave a comment

Your email address will not be published.

You may use these HTML tags and attributes:

<a href="" title=""><abbr title=""><acronym title=""><b><blockquote cite=""><cite><code><del datetime=""><em><i><q cite=""><strike><strong> 

error: Icerik kopyalanamaz!