DANAË – KLIMT

Yunan Mitolojisi’nde ünlü kahramanlardan biri olan Perseus’un (bknz. Medusa – Caravaggio) doğumu Danaë’nin hikayesi ile açıklanır. Argos Kralının kızı olan Danaë, babası tarafından bir bronz kuleye kapatılır. Kuleye kapatılmasının sebebi krala bir kahin tarafından kızının dünyaya getireceği çocuğun kendisini öldürüp tahtı ele geçireceğinin söylenmesidir. Bu kehanet üzerine kızını saklamak için kuleye kapatan kral olacaklardan habersizdir. Çünkü tanrılar tanrısı Zeus, Danaë’nin çoktan farkındadır ve bir yolunu bulup onu elde edecektir. Kulenin açık penceresinden bir altın yağmuru olarak içeri giren Zeus, Danaë ile birlikte olur. Hamileliğinin sonunda oğlu Perseus’u doğuran genç prenses kehanetin ilk kısmının gerçekleşmesine sebep olmuştur. Perseus, yetişkin olduğunda karşısına çıkan kaderin ilginç oyunları sonucu gerçekten de Argos Kralı olan büyükbabasını – aslında farkında olmadan – öldürecektir.

Modernizmin ilk yıllarında devrimsel içerikli resimleri ile öne çıkan Klimt, bu eserde de seyirciyi şaşırtıcı ve göz alıcı bir komposizyonla büyülemeyi başarır. Yatağında kıvrılarak uzanan Danaë’nin çıplak bedeni resmin tamamını kaplar. Resme yukarıdan dökülerek giren altın renkli yağmur damlacıkları Klimt’in Zeus’u betimleme şeklidir. Altın yağmuru Danaë’nin karnına doğru çekerek araladığı bacaklarının arasından akıp gitmektedir. Resme bakan seyirci kısa sürede Danaë’nin uyumakta değil, zevk içinde kendinden geçmekte olduğunu fark eder. Kapalı gözleri, aralanmış dudakları ve yüzünün hemen altında pençe haline gelmiş kumaşı sıkan eli, genç kadının zevkten kendini kaybetmiş ruh halinin göstergeleridir.

Eserdeki ağır erotik hava Danaë’nin bu cenin pozisyonuna gelmiş hali ile sağlanmıştır. Neredeyse resmin bir çeyreğini kaplayan çıplak bacağı seyircinin ilk odaklandığı nokta olur. Bununla birlikte görünen göğsü ve kızıl renk dalgalı saçları yine erotik havanın pekiştirilmesinde etkilidir. Öte yandan hemen yan tarafında tül kumaştan örtü de resimdeki çıplaklığın ulu orta duruşunu dengeler ve mor rengi ile asalet ve kraliyeti temsil edip Danaë’nin kimliğini ortaya koyar.

Resmin tamamına hakim bu yoğun kadınsı atmosferin dışında seyircinin dikkatini çekebilecek bir küçük ayrıntı da altın yağmuru içinde görünen ince bir siyah dikdörtgen şeklin varlığıdır. Bu küçük şekil, resimde erkekliğin küçültülerek bir soyut şekle dönüşütürlmesi olarak yorumlanabilir.

Eserlerinde genellikle kadınları temel alan erotik sahneleri işlemeyi tercih eden Klimt, Danaë’de tam da kendi tarzına uygun bir konu bulmuş olmanın keyfi ile erotizmi en yoğun biçimde seyirciye aktarmayı başarmıştır. Altın Dönemi (bknz. Öpücük “The Kiss” & Yudit “Judith” – Klimt) içinde yer alan bu eserde de yine altın rengini tam da gerçek anlamı ile kullanmış ve Danaë’nin görkemli vücudunu altın yağmuru ile birleştirerek bir bütün oluşturmuştur.

Konum: Würthle Galerisi “Galerie Würthle”, Viyana
Tarih: 1907
Dönem: Modernizm
Akım: Art Nouveau